Chcemy skupić uwagę na wybranych regionach, choć oczywiście cały kraj jest fascynujący i na każdym kroku czekają na nas tam miejsca, które trudno zapomnieć i ludzie, do których będziemy chcieli wracać.
Gryzonia
Nasz przegląd zaczynamy od Kantonu Gryzonia, zwanego z niemiecka Graubünden, z francuska – Canton des Grisons, z włoska Cantone dei Grigioni i w używanym w Szwajcarii języku retoromańskim – Chantun Grischun. Stolicą Gryzonii jest Chur, najstarsze miasto Szwajcarii,w którym znajdziemy XII-wieczną katedrę i muzeum retoromańskie. Inne znane szeroko na świecie miasta tego kantonu to Davos i St. Moritz.
Jak wiele regionów wchodzących w skład obecnej Szwajcarii Gryzonia ma skomplikowaną historię, sięgającą starożytności, pełną konfliktów i buntów. W skład Związku Helweckiego weszła dopiero na początku XIX wieku. Jedna piąta powierzchni regionu to lasy, oczywiście górskie lasy. Góry i lasy przecinają doliny rzek Ren, który ma tu swoje źródła i Inn. Najsławniejsze tutejsze ośrodki turystyczne to Davos, Arosa, Laax i Sankt Moritz.
Najbardziej znane atrakcje związane są właśnie z górami – zaprasza Szwajcarski Park Narodowy i Park Natury Ela, Uskok Glarus, górski obszar z listy światowego dziedzictwa UNESCO, oraz również umieszczony na tej liście kursujący w Alpach pociąg Bernina Express. Najwyższy alpejski szczyt Gryzonii to Piz Bernina o wysokości 4049 m. Z łańcuchów górskich Albula, Silvretta, Masywu Bernina, Rätikonu i Alpy Lepontyńskich ześlizgują się lodowce.
Odwiedź Gryzonię
Valais
Na kanton ten mówi się po niemiecku Wallis, po włosku – Vallese, i w retoromańskich (romansz) – Vallais. Jego stolicą jest Sion. Przez cały obszar kantonu rozciąga się Dolina Rodanu, który wypływa z lodowca w pobliżu Oberwaldu. Jedną z najbardziej znanych miejscowości turystycznych jest tu Zermatt położony u stóp Matterhornu (wys. 4477 m n.p.m.). Ten szczyt jest chyba najbardziej znany, ale na obszarze tego kantonu znajduje się pół setki szczytów górskich ponad cztery tysiące metrów. Najwyższy to Dufourspitze – 4638 m n.p.m. Nie brakuje oczywiście i lodowców. Alpy Pennińskie i Alpy Berneńskie na północy przyciągają turystów i alpinistów z całego świata. Oprócz turystyki Valais jest znany z produkcji wina. Przoduje w tej dziedzinie w Szwajcarii.
Wybierz się do Valais
Ticino
Zwany z polska także Tessyn, kanton jest najdalej na południe wysuniętym kantonem Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI w. W 1803, czyli w tym samym roku, co Gryzonia kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek. Tutaj najczęściej spotykanym językiem miejscowych jest włoski. Tylko w jednej z gmin obowiązuje niemiecki. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona. Być może nie każdy wie, że to właśnie z Ticino pochodziło wielu sławnych architektów epok renesansu i baroku oraz późniejszych: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, Carlo Maderna, Rino Tami, Tita Carloni, Luigi Snozzi czy Mario Botta.
Ticino to malownicze doliny, jeziora, łagodny, śródziemnomorski już klimat (najbardziej słoneczny ze szwajcarskich kantonów) i podobna roślinność. Spacerujemy tutaj wśród palm, cyprysów, oleandrów, rododendronów, drzew oliwnych i cytrynowych, zaś na promenadzie w Locarno można nawet zerwać z drzewa banana. To właśnie bujna południowa już flora jest jedną z głównych atrakcji turystycznych regionu. Warto odwiedzić parki miejskie w Locarno i Lugano, skwery i ogrody, wyspę Brissago, zamienioną w wielki ogród botaniczny.
Lago Maggiore
Jezioro Maggioreto największe ze tutejszych jezior. Tylko jedna piąta jego powierzchni mieści się na terytorium Szwajcarii, reszta we Włoszech. Główne miejscowości na wybrzeżu tego zbiornika wodnego to Locarno i Ascona po stronie szwajcarskiej.
Locarno
To najniżej położone miasto Szwajcarii (205 m n.p.m.). Tu, według legendy w 1480 r. pewnemu mnichowi Maria Panna. Na pamiątkę tego wydarzenia na skale nad miastem wybudowano Chiesa Madonna del Sasso, czyli sanktuarium pielgrzymkowe Madonny. Na miastem góruje obecnie kompleks kościelno-klasztorny, budowany pomiędzy od XVI do połowy XX w. W środku malowidła włoskich mistrzów, Bramantino i Antonia Ciseri. Z zabytków zachowała się w Locarno część zamku mediolańskich książąt Viscontich. Mieści się w niej Museo Civico e Archeologico.
Locarno znane jest również z odbywającego się w tym mieście w sierpniu Międzynarodowego Festiwalu Filmowego, podczas którego wieczorami na Piazza Grande pod gołym niebem organizowane są pokazy filmów. Z Locarno warto udać się do pobliskiej Ascony, byłej wioski rybackiej u ujścia rzeki Maggia do Jeziora Maggiore w XIX , w swojej historii również uzdrowiska, a teraz ośrodka wypoczynkowego i świetnej bazy wypadowej do dolin alpejskich Val Maggia i Val Centovalli. Doliny w okolicach Locarno i Ascony uchodzą za najbardziej malownicze w Szwajcarii. To osobne enklawy z własną infrastrukturą, koleją, drogami, miejscowościami, a ich długość często przekracza 30 km. Trzeba więc liczyć się z poświęceniem całego dnia na podziwianie ich uroków.
Oberland Berneński
Po niemiecku zwana Berner Oberland, z francuska – Oberland Bernois, w retoromańskim Surselva Bernaisa – to kraina geograficzna i historyczna w szwajcarskim kantonie Berno, teren wyżyn obejmujący Alpy Berneńskie i okolice jezior Thun i Brienz, w południowo-wschodniej części tego kantonu. Jest znanym regionem turystycznym. Szwajcarzy mieszkający w tym regionie mówią innym dialektem j. niemieckiego, zwanym wysokoalemańskim, podczas gdy pozostała ludność kantonu, używa górnoalemańskiego. Oberland Berneński był kiedyś odrębnym kantonem, jednak Napoleon, który najpierw go odłączył, potem znów przyłączył do kantonu Berno.
Poznawanie Berneńskiego Oberlandu najlepiej zaczynać od miejscowości Interlaken, położonej pomiędzy jeziorami Thun i Brienz. Ta piękna okolica zwana jest niekiedy Riwierą Berneńskiego Oberlandu. Jeziora świetnie nadają się do sportów wodnych, żeglowania, windsurfingu i innych wyczynów. Z Interlaken turyści wyruszają w Alpy Berneńskie, przede wszystkim na szczyty tzw. „Wielkiej Trójki” (Dreigestim) czyli Eiger (3970 m n.p.m.), Mönch (4107 m n.p.m.) i Jungfrau (4158 m n.p.m). Z Interlaken można się także przejechać koleją do Jungfraujoch, najwyższej położonej stacji kolejowej Europy.
Atrakcją przyrodniczą jest Rezerwat Jezioro Thun-Hohgant, na obszarze od brzegów jeziora Thun do szczytów Eiger, Mönch i Jungfrau. Na jego terenie znajduje się ciekawy system jaskiń (wśród nich jaskinie Beatus i Bärloch). Na terenie Berneńskiego Oberlandu warto udać się w pieszą wędrówkę, którymś z licznych szlaków, np. w okolicach Grindelwaldu gdzie jest 300 km tras, lub w regionie Jungfrau – ponad 500 km, w okolicach Adelboden – 300 km. Warto zwiedzić górskie obszary w Adelboden-Frutigen. Można tu podziwiać m.in. wysokie na 600 m wodospady Engstligen, liczne górskie jeziora czy otwarty cały rok alpejski ogród „Höreli”, w którym znaleźć można około 700 alpejskich kwiatów i ziół.
Zimą Berneński Oberland zaprasza oczywiście na narty a warunki są tu doskonałe. Najsłynniejszym kurortem narciarskim regionu jest Gstaad. To jeden z najbardziej luksusowych ośrodków narciarskich w Europie. To miejscowość wolna od ruchu samochodowego, pełna luksusowych hoteli, sklepów i restauracji. Sezonowo zamieszkuje w niej wielu bogaczy i celebrytów. Poza Gstaad, znane są ośrodki Grindelwald-First, Kleine Scheidegg-Männlichen oraz Mürren-Schilthorn. Oferują razem 213 km tras oraz 150 km zimowych szlaków wędrownych. Na nartach jeździć można oczywiście i gdzie indziej, np. w Lauberhorn, Lenk-Simmental, Adelboden Lenk i Kandertal.
Ruszaj w podróż do Oberlandu Berneńskiego
Kanton Vaud, Jezioro Genewskie
Vaud to kanton w zachodniej Szwajcarii. Jego stolicą jest Lozanna. Południowa część kantonu leży nad Jeziorem Genewskim. Najwyższy szczyt Vaud – Les Diablerets, znajduje się 3210 m n.p.m. Jezioro Genewskie (dawniej Jezioro Lemańskie) leży na terenie Szwajcarii i Francji. i jest największym jeziorem w Alpach i w całej Europie Zachodniej. Jezioro Genewskie nie zostało uznane największym jeziorem w Szwajcarii ze względu na obszar należący również do Francji. Według naukowców, istnieć będzie jeszcze tylko 40 do 60 tysięcy lat, kiedy zostanie zapełnione osadami. Nad jeziorem leżą miasta Genewa, Lozanna i Nyon oraz liczne ośrodki turystyczne, wypoczynkowe, sportowe i uzdrowiskowe. Kanton Vaud podobnie jak Gryzonia, Ticino i kilka innych częścią Szwajcarii stał się w 1803 r.
Jedną z najciekawszych miejscowości nad J. Genewskim jest znane z festiwali Montreux. Warto zatrzymać się tu na Place du Marché przy pomniku Freddiego Mercury’ego, który spędził tu ostatnie lata życia i mawiał, że jeśli szukasz pokoju ducha, przyjedź do Montreux. Plotka głosi, że nad jeziorem rozrzucono prochy wokalisty grupy Queen. Jego pomnik stoi obok miejsca, gdzie podczas koncertu Franka Zappy spłonęło stare kasyno, a dym z tego pożaru unoszący się nad taflą jeziora natchnął muzyków Deep Purple do stworzenia przeboju „Smoke on the Water”. Na przedmieściach sąsiedniego Vevey ciekawym miejscem jest La-Tour-de-Peilz, mały port rybacki i zamek otoczony murami obronnymi z basztami, w bliskim sąsiedztwie uroczego starego miasta, wszystko w średniowiecznym stylu. Miejsce to jest znane również ze Szwajcarskiego Muzeum Gier i założonego przez wywodzącą się stąd firmę Nestle Muzeum Żywności.
Aby sprawdzić, czy tamtejsze świstaki rzeczywiście „zawijają w te sreberka”, trzeba z Montreux wybrać się na szczyt Rochers-de-Naye, gdzie znajduje się Marmottes-Paradis – Raj Świstaków, w którym na specjalnych wybiegach i w tunelach można przyglądać się świstakom, w różnych rozmiarach i gatunkach, kamczackim, syberyjskim, himalajskim i północnoamerykańskim. Wybrzeża jeziora między Montreux i Lozanną zajmują tarasowe winnice regionu Lavaux. W Lozannie warto zwrócić uwagę na polskie akcenty, gdyż mieszkało tu wielu znanych Rodaków. Godne uwagi jest z pewnością Muzeum Olimpijskie, gdyż to właśnie tu rezyduje Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Jadąc dalej wzdłuż wybrzeża do Genewy trafiamy do Nyon, gdzie siedzibę ma UEFA i można obejrzeć sporo rzymskich ruin.
Genewa zaś to jak na warunki szwajcarskie, prawdziwa metropolia. Drugie po Zurichu co wielkości miasto w tym kraju. Miasto sławne z wielu wydarzeń, umów międzynarodowych i konwencji. Jedno z najbardziej kosmopolitycznych miast na świecie – ponad połowa mieszkańców posiada zagraniczny paszport. W Genewie mieszczą się siedziby wielu organizacji międzynarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych (siedziba europejska), Światowa Organizacja Zdrowia, Międzynarodowa Organizacja Pracy, Światowa Organizacja Handlu, Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca czy CERN. Odbywa się tu jedna z największych i najważniejszych wystaw motoryzacyjnych – Salon International de l’Auto.
Najważniejsze zabytki w mieście to katedra Saint Pierre, ewangelicko-reformowana, z XII-XV wieku, w stylu gotyckim, klasycystyczna fasada z XVIII wieku oraz audytorium Kalwina, niewielka kaplica z XV wieku, wzniesiona w stylu surowego gotyku. Warta odwiedzenia jest także zabytkowa XVIII-wieczna dzielnica Carouge.
Poznaj kanton Vaud
Szwajcaria Centralna
Kraina podzielona na Centrum i Oberland, kolebka konfederacji szwajcarskich kantonów. Do Centralnej Szwajcarii zalicza się zwykle kantony: Lucerna, Uri, Schwyz, Unterwalden oraz Zug. Najsłynniejszym jeziorem w tej części Szwajcarii jest Jezioro Czterech Kantonów. Zalążek Związku Helweckiego tworzyły w 1291 roku właśnie kantony Uri, Schwyz, Unterwalden, do których dołączyła w 1332 r. – Lucerna. Lucerna jest największym miastem tego regionu, zwanego czasem „prawdziwą Szwajcarią”. Do miasta najłatwiej dostać się koleją – pociągi z Zurychu odjeżdżają co godzinę.
Miasto leży na zachodnim brzegu Jeziora Czterech Kantonów, Vierwaldstättersee, u podnóża pasma górskiego Alp Urneńskich. Kusi sporą liczbą, średniowiecznych i późniejszych zabytków, m. in. kościołem Franciszkanów z XIII w. fortyfikacjami z XV w., starymi mostami, jak również muzeami, w tym Picassa i Wagnera.
Zorganizuj podróż do Lucerny
Lecimy do Szwajcarii
Najbardziej znane szwajcarskie lotniska to Zurich-Kloten Airport, dogodnie położony w pobliżu miasta (około 10 km od centrum). Na lotnisku znajdują się 2 terminale: pierwszy wykorzystywany jest do obsługi linii Swiss oraz amerykańskich linii lotniczych. Drugi terminal również obsługuje linie Swiss oraz inne linie lotnicze. Pomiędzy terminalami kursuje kolejka podziemna przewożąca pasażerów. Lotnisko Genewa to drugi co do wielkości port lotniczy Szwajcarii. Położony jest 4 km na północ od centrum Genewy. Ciekawostką jest podział lotniska na dwa sektory: szwajcarski i francuski.
Lotnisko w Bazylei znajduje się na pograniczu trzech państw: Szwajcarii, Francji oraz Niemczech, dlatego też funkcjonuje pod nazwą EuroAirport Bazylea-Miluza-Fryburg. Ze względu na swoje położenie oraz unikatowy status międzynarodowy port lotniczy posiada aż trzy kody IATA: BSL, MLH oraz EAP. EuroAirport zlokalizowane jest w Francji, około 6 km od Bazylei (Szwajcaria), 22 km od Miluzy (Francja) oraz 70 km od Fryburga (Niemcy). Jest to jedno z niewielu lotnisk na świecie, które zarządzane jest przez dwa państwa: Francję oraz Szwajcarię.
