Gdzie leży Litwa?
Litwa, a właściwie Republika Litewska, jest państwem unitarnym, pod względem geograficznym leżącym w Europie Środkowej (przez ONZ jest jednak zaliczana do państw Europy Północnej), na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Jest jednym z krajów bałtyckich, należącym do ONZ i Unii Europejskiej. Od zachodu graniczy z Rosją (obwodem królewieckim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, a od północy z Łotwą.
Atrakcje i co warto zobaczyć na Litwie?
Na Litwie znajduje się wiele obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są to m.in. średniowieczne zamki, gotyckie i barokowe świątynie czy archeologiczne stanowiska. W całym kraju można również znaleźć wiele miejsc na klimatyczne spacery i piesze wycieczki, m.in. wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Gdzie szczególnie warto się udać?
Góra Krzyży Litwa
Wzgórze położone niedaleko Szawli, w pobliżu miasteczka Meszkucie. W miejscu tym wybudowano w 1430 r. kapliczkę upamiętniającą chrzest Żmudzinów z charakterystycznym, dużym krzyżem. Po upadku powstania listopadowego w 1831 r. zaczęto masowo stawiać kolejne krzyże oraz wieszać różańce, co robi się aż do dzisiaj. Widok robi niesamowite wrażenie, a samo wzgórze jest ważnym miejscem dla pielgrzymów.
Mierzeja Kurońska Litwa
Jedno z najpiękniejszych miejsc na Litwie, z gęstymi lasami, złotymi plażami oraz kolorowymi rybackimi domkami. Na miejscu można zobaczyć jeszcze ruchome wydmy, a także latarnię morską Pervalka.
Mierzeja Kurońska oczami podróżniczki Darii
Podczas gdy większość odwiedzających udaje się bezpośrednio do Nidy lub Juodkrantė, najpopularniejszych miasteczek w tej części Litwy, ja polecam spędzić kilka godzin w okolicy Smiltyne. Plaże tutaj są ciche, czyste i malownicze. Dookoła nie ma kawiarni czy sklepów z kiczowatymi pamiątkami. Natomiast nie brakuje krystalicznej wody, miękkiego, pudrowego piasku… I gwarantuję, że nie zobaczysz ani jednego parawanu w promieniu kilku kilometrów!
Daria Prygiel
Przeczytaj pełną relację Darii z pobytu w Wilnie: Wilno: spacer po litewskiej stolicy
Zamek na jeziorze Galvė Litwa
Jeden z najsłynniejszych litewskich zamków i jedna z najważniejszych atrakcji w kraju. Obiekt pochodzi z XIV-XV w. Mieści się na wyspie, w niezwykle malowniczym otoczeniu przyrody. Jest otwarty dla zwiedzających – wewnątrz znajduje się ekspozycja muzealna, a także często organizowane są tutaj wystawy, imprezy historyczno-kulturalne oraz koncerty.
Szlak w Koronach Drzew Litwa
Trasa o długości 300 m, prowadząca przez drewniany most na wysokości 21 m. Na jej końcu stoi wieża widokowa z tarasem na wysokości 34 m. Podczas spaceru można oglądać niesamowity leśny krajobraz z rzeką Šventoji oraz inne niezwykłe widoki (da się zauważyć wieżę najwyższego kościoła na Litwie, czyli kościół apostoła i ewangelisty św. Mateusza).
Stanowisko archeologiczne Kernavė Litwa
Wspaniale zachowane pozostałości ludzkiego osadnictwa w tych stronach, pochodzące sprzed ponad 10 tysięcy lat. Rezerwat jest kompleksem archeologicznych obiektów, obejmujących miasteczko Kernave, forty, kilka nieufortyfikowanych osad, cmentarze i inne zabytki z różnych okresów (oraz od późnego paleozoiku do średniowiecza).
Najważniejsze miasta do odwiedzenia
Wilno Litwa: stolica Litwy o niesamowitej atmosferze i największym starym mieście w Europie, z ogromem zabytków. Podczas pobytu warto zobaczyć m.in. Rynek w Wilnie, Ostrą Bramę, Klasztor bazylianów, Uniwersytet Wileński czy Plac katedralny.
Wilno intryguje
Wilno łączy w sobie wszystko, czego oczekuję od city breaka: uroczą starówkę, intrygujące dzielnice, możliwość spędzania czasu na świeżym powietrzu oraz modne kawiarnie, restauracje czy bary. Za każdym razem zatrzymuję się w dzielnicy Naujamiestis, (pol. nowe miasto), w tym samym miejscu przy skrzyżowaniu ulic Kauno i Mindaugo. Mam sentyment do tej lokalizacji, ponieważ właśnie tu mieszkałam przez kilka miesięcy w 2021 roku, kiedy tymczasowo przeprowadziłam się na Litwę. Ale dlaczego? Właśnie dlatego, że nie jest to oczywisty wybór, a przez to nie do końca wiesz, czego się po takim wyjeździe spodziewać. To intryguje!
Daria Prygiel
Przeczytaj pełną relację Darii z pobytu w Wilnie: Wilno: spacer po litewskiej stolicy
Kowno Litwa: drugie co do wielkości miasto Litwy, z licznymi muzeami, teatrami oraz piękną starówką z zabytkowym zamkiem.
Wszystkie kolory Kowna
Galeria sztuki pod gołym niebem, otwarta całodobowo? To ulice Kowna! I nie mówimy tutaj o międzywojennej architekturze, a o street arcie, który przez lata był środkiem wyrazu dla mieszkańców miasta. Dlatego polecam zaopatrzyć się w wygodne buty i ruszyć śladami tych ściennych malowideł
Daria Prygiel
Przeczytaj pełną relację Darii z pobytu w Wilnie: Wilno: spacer po litewskiej stolicy
Troki Litwa: urokliwe miasteczko położone wśród jezior, znane przede wszystkim ze słynnego zamku Galvė położonego na wyspie.
Kłajpeda Litwa: główny port morski Litwy, z zabytkową architekturą, nowoczesnym nabrzeżem oraz piaszczystymi plażami nad Bałtykiem. Ciekawostką jest zacumowany żaglowiec na rzece Danė, z restauracją na pokładzie.
Nida Litwa: popularna miejscowość wypoczynkowa na Mierzei Kurońskiej, z największymi polami wydmowymi w Europie, zachwycającymi krajobrazami i wyjątkową atmosferą.
Palanga Litwa: nadmorski kurort z piaszczystymi plażami, pięknym parkiem Biruty oraz Pałacem Tyszkiewiczów, w którym znajduje się Muzeum Bursztynu.
Plaże na Litwie. Odpocznij nad wodą
Litwa, choć znana przede wszystkim z urokliwych lasów i zabytkowych miast, posiada także piękne plaże nad Bałtykiem, które są idealnym miejscem na letni wypoczynek. Najbardziej popularnym nadmorskim kurortem jest Połąga (Palanga), przyciągająca turystów szerokimi, piaszczystymi plażami, malowniczym molo oraz tętniącą życiem promenadą. Kłajpeda (Klaipėda), największe miasto portowe Litwy, jest doskonałym punktem wypadowym na Mierzeję Kurońską (Kuršių Nerija), wpisaną na listę UNESCO, gdzie znajdują się dobrze zorganizowane plaże otoczone malowniczymi wydmami.
Dla tych, którzy preferują bardziej kameralne miejsca, idealnym wyborem jest Nida, miejscowość na Mierzei Kurońskiej znana z unikalnego klimatu i spokojnych plaż, oraz Šventoji, mniejsze miasteczko niedaleko Połągi, popularne wśród rodzin. Litwa słynie także z pięknych jezior, takich jak Jezioro Plateliai w Parku Narodowym Żmudzi, które zachwyca krystalicznie czystą wodą i różnorodnymi możliwościami spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu.
Co robić na Litwie? Aktywny wypoczynek w otoczeniu natury
Spacery wśród zieleni
Jak zauważa nasza podróżniczka, Daria Prygiel Litwa to ponad 3000 jezior rozsianych jest po całym kraju. A do tego lasy pełne dzikich zwierząt, 5 parków narodowych i litewskie wybrzeże Bałtyku. Choć ma niespełna 100 km długości, zobaczysz tu i wydmy, i klify, i ukrywający się w białym piasku bursztyn. Nawet w stolicy kraju nie brakuje zieleni. Wileński park Vingis zajmuje powierzchnię ponad 160 hektarów i ze względu na ogromną gęstość drzew, bardziej przypomina las niż park. Podczas spaceru widzę innych spacerowiczów.
Kajaki
W okresie wiosennym-letnim Wilno staje się osadą dla licznych kajakarzy. Podczas spaceru wzdłuż rzeki Wilia (lit. Neris), pierwsze, co przykuje twoją uwagę, będzie liczba kajaków. Z uroków rzeki korzystają turyści i lokalni mieszkańcy, którzy chcą zobaczyć litewską stolicę z innej perspektywy. Nie zdajesz sobie sprawy, jak bardzo zalesiony jest teren miasta, dopóki nie popłyniesz w dół Neris – stwierdza Diana, mieszkanka Wilna, które regularnie pływa kajakiem w tej okolicy.
Wyprawa nad jezioro
Daria poleca również inny kierunek podróży. Nieco ponad 20 minut samochodem od litewskiej stolicy położony jest Park Regionalny w Werkach, w którego skład wchodzą Zielone Jeziora (lit. Žalieji ežerai). Jest to kompleks sześciu zbiorników wodnych. Przy największym z nich, Balsys, znajduje się też plaża miejska. Czysta woda, bliska odległość od miasta i otoczone drzewami okolica sprawiają, że jest to miejsce idealne do weekendowego wypoczynku.
Gdzie i co zjeść na Litwie?
Kuchnia litewska jest prosta i syta. Bazuje głównie na ziemniakach, mięsie, nabiale oraz warzywach korzeniowych. Ze względu na burzliwą historię kraju na jej tradycje od wieków wpływały inne nacje, m.in. ukraińska, polska, tatarska, białoruska oraz żydowska. Jakie dania pozwalają poznać specyfikę tej kuchni?
- Chłodnik litewski: chłodnik z ugotowanej botwiny, zsiadłego mleka (lub kwaśnej śmietany), podawana z m.in. surowym ogórkiem, koperkiem, jajkiem na twardo i szyjkami rakowymi.
- Cepeliny: duże kluski ziemniaczane (nazywane również kartaczami), wypełnione farszem mięsnym, grzybowym, rybnym lub serowym (z twarogu).
- Bliny: placuszki z ugotowanych ziemniaków, połączonych z jajkiem i mąką pszenną, serwowane z sosem pieczarkowym.
- Šakotis: sękacz, czyli delikatne ciasto przygotowywane głównie z jaj, w charakterystycznym kształcie choinki.
Liczne restauracje serwujące tradycyjne litewskie potrawy najłatwiej znaleźć w Wilnie. Polecanym miejscem jest np. Senoji Trobelė, czyli lokal serwujący autentyczną, tradycyjną kuchnię w rustykalnym wnętrzu. Wiele wyśmienitych potraw można spróbować także w restauracji Etno Dvaras, gdzie podawane są rozmaite lokalne przysmaki.
Najlepsze restauracje w Wilnie
Litwa nie zawiedzie też foodies, a więc osób szukających nowych doznań kulinarnych. W stolicy znajdą oni lokale serwujące dania gourmet — najwyższej jakości i ze świeżych składników, odznaczające się wybitnym połączeniem smaków oraz nietuzinkową formą podania. Ich poziom docenili inspektorzy prestiżowego przewodnika Michelin, który w 2024 roku został wydany na Litwie po raz pierwszy. Aby skosztować kuchni na poziomie jednej gwiazdki Michelin, warto wybrać się do Wilna. Tam działają cztery restauracje serwujące — jak podkreślają autorzy przewodnika — wysokiej jakości jedzenie, przy którym warto zatrzymać się podczas podróży. Gdzie konkretnie skierować swoje kroki?
- Džiaugsmas — czyli „Radość” to lokal, który korzysta wyłącznie ze składników pozyskiwanych bezpośrednio od lokalnych producentów i rolników. Przez lata nieoficjalnie uznawany za najlepszą litewską restaurację.
- Demoloftas — miejsce z nowoczesną kuchnią litewską.
- Pas mus — restauracja z daniami ze sfermentowanych produktów.
- Nineteen18 — miejsce, które oferuje smaki inspirowane lokalnymi produktami.
Osoby, które cenią doskonały stosunek jakości do ceny, powinny wybrać się też do wileńskich restauracji nagrodzonych tytułem Bib Gourmand. Są to lokale: Gaspar’s, 14Horses, Le Travi oraz Nüman. Zieloną gwiazdkę Michelin za zaangażowanie w kwestie wpływu działalności restauracji na środowisko naturalne otrzymała natomiast restauracja Red Brick. Przed wyjazdem na Litwę warto sprawdzić też rekomendacje Michelin, które przyznało je jeszcze 26 innym punktom gastronomicznym w kraju.
Litwa z wysoka, wieże i punkty obserwacyjne
Najciekawsze wieże widokowe Litwy
Najpiękniejsze panoramy przyrodnicze czekają na odwiedzających na rozrzuconych po całym kraju wieżach widokowych. Znaleźć je można w dolinach rzek i w parkach narodowych nad jeziorami, na łąkach i pośród bujnych lasów. Często nie tylko oferują zapierające dech w piersiach widoki, ale same też zachwycają swoją architekturą. Nie są zwyczajnymi platformami widokowymi, a raczej dziełami architektury, które np. przypominają kształtem splecione łodygi trzciny czy wirujący wiatr. Najpopularniejsze i oferujące najbardziej spektakularne widoki znajdują się m.in. w Birsztanach, Mereczy, lesie Onikszty, przy porcie Dreverna czy nad jeziorem Zarasai. Co warto o nich wiedzieć?
- Wieża widokowa Birštonas — położona jest na grzbiecie urwiska Škėvonys i ma aż 55 metrów wysokości, co czyni ją najwyższą wieżą Litwy. Po pokonaniu 300 stopni oferuje widok na oszałamiającą panoramę zakoli Niemna.
- Wieża widokowa w Mereczy — ta 26-metrowa konstrukcja znajduje się w Dzukijskim Parku Narodowym. Dzięki konstrukcji z drewnianych bali, która wtapia się w otaczający ją las, nazywana bywa sosnowym gajem.
- Wieża widokowa Kirkilai — atrakcja Parku Regionalnego Biržai kształtem przypomina kajak lub tonącą łódź. Z wysokości 32 metrów można podziwiać zapierający dech w piersiach widok na Ilgasis — fascynujący kompleks 30 zapadlisk wypełnionych wodą.
- Wieża widokowa Onikszty — wysoka na 36 metrów jest zwieńczeniem 300-metrowej ścieżki w koronach drzew wznoszącej się stopniowo do 21 metrów nad ziemią. Zapewnia widok na słynny las Onikszty i Puntukas — drugi co do wielkości kamień Litwy.
- Wieża widokowa Dreverna — położona tuż przy porcie rybackim i jachtowym o tej samej nazwie gwarantuje piękny widok na wody Zalewu Kurońskiego. Z podestu na wysokości 15 metrów widać też okoliczne laguny i Martwe Wydmy skrywające przysypane piachem wioski.
- Koło widokowe nad jeziorem Zarasai — mierzące aż 34 metry średnicy molo w kształcie koła wznosi się na wysokość ok. 17 metrów. Nietypowy kształt zapewnia panoramiczny widok na Krainę Jezior z 305 pięknymi akwenami i majestatycznymi lasami.
- Wieża widokowa Jurakalnis — jej nazwa odnosi się do okresu jurajskiego, którego pozostałości, w tym wspaniałe skamieliny, podziwiać można w okolicy. Z wysokości 15 metrów można zobaczyć tu m.in. dolinę rzeki Venta, wąwóz Jurakalnis i kopiec Papilė.
- Wieża widokowa Labanoras — znajduje się w sercu największego parku narodowego Litwy, czyli Labanoras. Z podestu na wysokości 36 metrów, po pokonaniu 214 stopni podziwiać można jeden z najwspanialszych widoków w kraju — jezioro Siesartis z jego wyspami.
- Wieża widokowa Veisiejai — dzięki kształtowi inspirowanemu wietrznymi wirami jest jedną z najciekawszych architektonicznie wież Litwy. Można z niej podziwiać z jednej strony jezioro Snaigynas z trzema wyspami, a z drugiej drogę prowadzącą do miasta Wiejsieje.
- Wieża obserwacyjna nad jeziorem Meteliai — wyjątkowa konstrukcja nawiązująca kształtem do snopu siana ma 15 metrów wysokości. Położona jest nad jeziorem Meteliai, które nazywane jest ptasim rajem, przez co zapewnia wygodne warunki do ich obserwacji.
- Wieża obserwacyjna Siberija — położona na Srebrnym Wzgórzu 15-metrowa wieża jest idealnym punktem do oglądania panoramy najgłębszego jeziora w regionie, czyli Plateliai. Wokół rozciągają się też aż po horyzont lasy i torfowiska Żmudzkiego Parku Narodowego.
- Most obserwacyjny Pagramantis — udostępniony w 2023 roku podest widokowy jest jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji turystycznych okolicy. Jego nietypowa konstrukcja z tarasami na trzech poziomach zapewnia wspaniały widok na zbieg rzek Akmenos i Jūros.
To nie wszystko! Warte odwiedzenia są także punkty obserwacyjne w Wilnie. Polecamy trzy miejsca o różnym charakterze, które łączy jedno — wspaniałe widoki na stolicę Litwę.
- Wieża telewizyjna w Wilnie — najwyższy budynek Litwy z obrotowym tarasem widokowym i restauracją na wysokości 165 metrów przy dobrej pogodzie zapewnia widoki do 50 kilometrów.
- Dzwonnica katedry w Wilnie — wysoka na 57 metrów stanowi symbol stolicy i oferuje wspaniały widok na starą część stolicy oraz rzeźby na dachu świątyni.
- Wzgórze Subačiaus w Wilnie — taras widokowy, z którego roztacza się spektakularny widok na Zarzecze i wileńską starówkę, wieże oraz wzgórza doliny Šventaragis.
Turystyka wellnes, sauny, łaźnie
Wellness pod znakiem saun i wód mineralnych
Jak szybko zregenerować się podczas podróży? Najlepiej skorzystać z oferty jednej z tysięcy saun rozrzuconych po całej Litwie, zarówno w ekskluzywnych ośrodkach wellness, przytulnych pensjonatach, jak i na polach namiotowych. To gwarancja odprężenia ciała i zyskania spokoju ducha. O saunowaniu, które wpisane jest w DNA Litwinów, oni sami mówią, że jest niezbędnym elementem ich życia. Uknuli nawet powiedzenie, że Litwin bez sauny jest jak… Święty Mikołaj bez brody. Oprócz klasycznych saun suchych turyści mogą skorzystać też z nietypowych, np. w igloo, w starej chacie, w jurcie czy w bursztynowej komnacie. Bogatą ofertę mają też kurorty uzdrowiskowe takie jak Birsztany, Druskienniki czy Połąga, gdzie w celach leczniczych wykorzystuje się wody mineralne, błoto i bursztyn. Gdzie warto się wybrać?
- Atostogų parkas w Połądze — największy kompleks rekreacji i odnowy biologicznej Litwy Zachodniej, który oferuje relaks w 16 basenach i 8 saunach. Słynie z unikalnej bursztynowej sauny infrared, do której stworzenia wykorzystano aż 3 tony tego bałtyckiego skarbu.
- Dvaro Pirtis w Rumszyszkach — sauna parowa inspirowana pogańskimi rytuałami, która znajduje się w starej chacie na terenie Muzeum Etnografii Litewskiej. Pobyt w tym wyjątkowym SPA można połączyć z noclegiem na terenie skansenu.
- Gervių Giesmė w Viliūšių — agroturystyka oferująca rytualną saunę bałtycką, podczas której odtwarzane są zwyczaje towarzyszące przodkom współczesnych Litwinów. To powrót do czasów, gdy korzystanie z sauny było święte — otoczone szacunkiem i rytuałami.
- Łukiszki 2.0 w Wilnie — mieszczące się w budynku dawnego więzienia centrum muzyki, sztuki i rozrywki, które oferuje możliwość relaksu w saunie w kształcie igloo. Po seansie można skorzystać tu z bogatej oferty kulturalnej i gastronomicznej.
- Druskienniki — najstarszy litewski kurort leżący w malowniczym regionie z rzekami, jeziorami i dziewiczymi lasami oferuje m.in. obiekty spa z zabiegami odnowy biologicznej wykorzystującymi wodę mineralną z tutejszych źródeł, błota oraz bursztynu.
- Połąga — nadmorska miejscowość, która może poszczycić się nie tylko jednymi z najpiękniejszych wydm i plaż w kraju, ale też najwyższym poziomem zabiegów spa. Tutejszy klimat sprzyja powrotom do zdrowia po przewlekłych chorobach fizycznych i łagodzi stres.
- Birsztany — miasto znane z odmładzającej wody mineralnej i leczniczych zabiegów błotnych, które położone jest malowniczo na prawym brzegu Niemna. Największymi atrakcjami są tu: tężnia Druskupis, pawilon wód mineralnych Birutės Vila czy relaksujący Ogród Kneippa.
Kiedy warto wybrać się na Litwę? Pogoda na Litwie
Na Litwie panuje klimat umiarkowany, ale im dalej na wschód, tym jego charakter jest bardziej kontynentalny. Lata są ciepłe i częściowo zachmurzone, a zimy długie, mroźne, śnieżne i pochmurne. W jakim czasie najlepiej zaplanować urlop na Litwie?
Litwa pogoda
- Styczeń – marzec: zima jest śnieżna i mroźna, z temperaturami często spadającymi poniżej zera. W tym czasie warunki są idealne dla miłośników sportów zimowych, m.in. łyżew czy nart.
- Kwiecień – czerwiec: wiosną zaczyna być coraz cieplej (ok. 10-20°C), dlatego pogoda sprzyja już zwiedzaniu i spacerom po parkach, wybrzeżu oraz miastach.
- Lipiec – sierpień: lato jest słoneczne i ciepłe (ok. 25-30°C). Poza zwiedzaniem zabytków i eksplorowaniem miast warto poświęcić czas na wędrówki po lasach, a także wypoczynek nad Bałtykiem.
- Wrzesień – październik: jesień jest chłodniejsza (ok. 10-15°C), ale zachwyca krajobrazem przyozdobionym złocistymi barwami. W cieplejsze dni nadal z powodzeniem można skupić się na zwiedzaniu, a także odwiedzaniu muzeów. Ciekawostką są też lokalne festiwale dożynkowe.
- Listopad – grudzień: pod koniec roku pojawiają się pierwsze przymrozki i opady śniegu. Jeśli chłód nie przeszkadza, można eksplorować miasta oraz odwiedzać jarmarki bożonarodzeniowe, pokrzepiając się tradycyjnymi potrawami.
Noclegi na Litwie
Na Litwie dostępny jest szeroki wybór miejsc noclegowych o różnym standardzie. Popularnym obiektem jest np. trójgwiazdkowy Panorama Hotel, z jasnymi, elegancko urządzonymi pokojami. Mieści się zaraz przy Starym Mieście, zaledwie 500 m od Ostrej Bramy. Na najwyższym piętrze budynku znajduje się część wypoczynkowa z widokiem na miasto.
Polecanym hotelem jest też Hilton Garden Inn Vilnius City Centre położony 300 m od Muzeum Okupacji i Walk o Wolność. W obiekcie poza efektownymi pokojami na gości czekają liczne dodatkowe udogodnienia, m.in. centrum fitness, bar i bezpłatny parking.
Przestronne, efektowne pokoje są dostępne również w takim obiekcie, jak czterogwiazdkowy Radisson Blu Hotel Lietuva. Z pokojów można podziwiać widoki na rzekę Willę. Hotel znajduje się tylko ok. 10 min pieszo od Starego Miasta oraz ok. 9 km od lotniska.
Artykuł powstał we współpracy z Lithuania Travel
