Co zobaczyć w Grecji?
Greckie atrakcje to nie tylko Ateny, Akropol, czy Meteory, ale także wiele innych mniej znanych miejsc, które również zachwycają swoją historią. Zacznijmy jednak od klasycznego greckiego zabytku, który jest jednym z pierwszych skojarzeń, gdy mówimy o kraju położonym nad Morzem Egejskim.
Akropol
Serce starożytnych Aten i dzieło życia Peryklesa, wybitnego ateńskiego polityka, który to zainicjował odbudowę i przebudowę wzgórza w V w. p.n.e.. Właśnie dzięki jego działaniom możemy podziwiać majestatyczne budowle – Partneon, Erechtejon, Świątynię Ateny Nike czy Propyleje. Mimo burzliwych kolei losu, zmian przeznaczenia, przebudów i wojen, ateński Akropol przetrwał w niezłym stanie do 1687 roku, gdy w wyniku oblężenia przez Wenecjan wybuchł turecki skład amunicji umieszczony wówczas w murach Partenonu.
Do dziś żadna z budowli stojących na tym ateńskim wzgórzu nie zachowała się w nienaruszonym stanie, ale nawet w obecnej formie robią one kolosalne wrażenie na odwiedzających. Na deser warto zajrzeć do pobliskiego Muzeum Akropolu, by zobaczyć zbiory w postaci archeologicznych znalezisk ze wzgórza, eksponowanych w nowoczesnym budynku zaprojektowanym przez szwajcarskiego architekta – Bernarda Tschumiego.
Saloniki
Szybka podróż w czasie o 1000 lat? W Grecji to zupełnie naturalne! Ze starożytnych Aten przenosimy się do Salonik, by podziwiać wczesnochrześcijańskie zabytki okresu Bizancjum! Położone na północnym wybrzeżu Morza Egejskiego miasto uznawane jest za tzw. muzeum na wolnym powietrzu, a jego 15 największych i najokazalszych zabytków zadecydowało o wpisaniu miasta na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wśród zabytków znajdziemy Rotundę św. Jerzego, wybudowana za czasów panowania cesarza Galeriusza w IV w. n.e., była częścią większego kompleksu, składającego się z m.in. z pałacu. Po nastaniu chrześcijaństwa w jej murach utworzono Martyrium, miejsce w którym gromadzono relikwie męczenników. Z tych czasów pochodzą również wspaniałe mozaiki. Wśród wyróżnionych zabytków znajdują się także kościoły, m.in. Acheiropoietos, bazylika św. Dymitra (poświęcona patronowi miasta), Agia Sophia, tzw. Czerwony Kościół (kościół Panagia Chalkeon), klasztory (Vlatadon, Latamou) oraz świeckie zabytki, świadczące o potędze Salonik w czasach bizantyjskich – mury obronne oraz bizantyjskie łaźnie, używane przez… siedem wieków!
Meteory
Środkowa część Grecji może pochwalić się posiadaniem prawdopodobnie najbardziej fotogenicznego zabytku na Półwyspie Bałkańskim. 24 klasztory położone na szczytach skał wyrastających z Niziny Tesalskiej powstały głównie w XIV wieku i stanowiły doskonałe schronienie dla prawosławnych mnichów w burzliwych latach wojen Imperium Osmańskiego z ościennymi krajami. Pierwsi pustelnicy pojawili się w tej okolicy jednak znacznie wcześniej, bo już w XI wieku!
Z biegiem lat Meteory zaczęły podupadać i dziś większość z klasztorów jest opuszczona. Na szczęście 6 z nich, w tym najbardziej okazały klasztor Przemienienia Pańskiego (Wielki Meteor), istnieją nadal i są otwarte dla turystów. Co ciekawe, przez wieki komunikacja między klasztorami a okolicą odbywała się za pomocą skomplikowanej sieci drabin i lin porozwieszanych na skałach. Obecnie do klasztorów można dostać się dzięki specjalnym windom, więc zwiedzanie Meteorów nie jest już wyzwaniem dla fanów ekstremalnych doznań.
Świątynia Apollina Epikuriosa w Bassaj
Niedaleko niewielkiej miejscowości Adritsana na Peloponezie znajduje się stanowisko archeologiczne z jedną z najlepiej zachowanych starożytnych świątyń w Grecji. Świątynia Apollina w Bassaj, bo o niej mowa wybudowana została w V w. p.n.e. i wyróżnia się spośród innych zabytków Grecji nie tylko swoim relatywnie dobrym stanem. Jest ona bowiem prawdziwym architektonicznym ewenementem, zawierającym elementy zaprojektowane w trzech porządkach – jońskim, doryckim i korynckim. Uwaga! Sama świątynia jest niewidoczna dla przybywających turystów, bowiem w związku z prowadzonymi intensywnymi pracami archeologicznymi, przykryta została charakterystycznym białym namiotem. Oczywiście stanowisko jest udostępnione do zwiedzania.
Świątynia Apollina w Delfach
Powstała pierwotnie w VII wieku p.n.e., a odbudowywana po pożarze i trzęsieniu ziemi w późniejszych wiekach, świątynia delficka znana jest na całym świecie jako miejsce urzędowania Pytii, czyli kapłanki przewidującej przyszłość. Kres świetności delfickiego kompleksu wyznacza dekret cesarza Teodozjusza, który w 391 roku zakazał wróżbiarstwa. Na mocy nowego prawa świątynia została zniszczona i dziś możemy tylko domyślać się, jak prezentował się okazały kompleks w Delfach w czasach rozkwitu.
Asklepiejon w Epidauros
W Epidauros znajduje się najbardziej znane sanktuarium Asklepiosa w starożytnej Grecji. Miejsce, w którym czczono boga medycyny ściągało co pięć lat tłumy wiernych, udających się po uleczenie z różnych chorób. Asklepiejon tętnił życiem także na co dzień, gdyż pełnił funkcję szpitala. Jednym z najciekawszych obiektów w Epidauros jest Abaton, obiekt w którym przybywający do Aspklepiejonu leczeni byli dzięki zapadnięciu w hipnotyczny sen. Jak większość wspomnianych tu starożytnych miejsc kultu, także kompleks w Epidauros, wybudowany w VI w. p.n.e. i rozbudowywany w następnych wiekach, został zamknięty w IV wieku n.e. Dziś największe wrażenie na odwiedzających Epidauros robi z pewnością robi dobrze zachowany antyczny teatr z widownią na… 14 tysięcy miejsc!
Stanowisko archeologiczne w Filippi
Starożytne miasto Filippi, zbudowane przez Filipa Macedońskiego w połowie IV w. p.n.e. na fundamentach twierdzy Krenides, przeżyło rozkwit w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Jednak najbardziej znaczącą rolę odegrało w połowie I w. n.e., gdy swoją działalność w lokalnej gminie żydowskiej rozpoczął św. Paweł. Filippi stało się tym samym pierwszym miastem w Europie, w którym rozwinęła się wspólnota chrześcijańska, a w średniowieczu – siedzibą metropolity. Upadek miasta rozpoczął się w X wieku i przybrał na sile w XIII, gdy okolica stała się areną wojen Bizantyjczyków z Bułgarami, Serbami i Turkami. Filippi w XV wieku było już jedynie opustoszałymi ruinami, które jednak do dziś pokazują potęgę niegdysiejszego miasta.
Mykeny i Tyryns
Mykeny – legendarne miasto Agamemnona, to jedno z najstarszych udokumentowanych siedlisk ludzkich. Wciśnięte między okoliczne wzgórza, stanowiły schronienie dla mieszkańców już 7000 lat przed naszą erą. Jednak zachowane do dziś fragmenty zabudowań pochodzą z późnej epoki brązu – XIV-XII wieku p.n.e. Zwane jednym z najbardziej okazałych kompleksów starożytnej architektury na świecie do dziś zachwycają odwiedzających – znajdziemy tam m.in. tym słynny Grób Agamemnona odkryty przez Heinricha Schliemanna w latach 80. XIX wieku. Niemiecki archeolog jest także odkrywcą nieodległych ruin Tyrynsu – cytadeli z okresu cywilizacji mykeńskiej. Oba te miejsca w 1999 roku zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Stare miasto w Rodos
Wracamy do średniowiecza! Rodos to jedna z najbardziej znanych greckich wysp. Okazałe fortyfikacje i zabytki starego miasta, z których znana jest jej stolica pochodzą przede wszystkim z XIV-XVI wieku, czyli czasów rządów Zakonu Joannitów. To wówczas wyspa zamieniona została w twierdzę opierającą się ekspansji Turków. W trakcie wizyty z pewnością trzeba zobaczyć Pałac Wielkich Mistrzów Zakonu Joannitów, Panaja Kastru, niegdyś zakonny kościół, dziś Muzeum Bizantyjskie. Ponadto warto obejrzeć liczne kościoły – Agia Triada, Agios Athanasios, Agia Aikaterini, Panagia tou Kastrou i Agia Paraskevi oraz dawny szpital zakonny – dziś Muzeum Archeologiczne.
Góra Athos
Święta góra chrześcijan wszystkich obrządków wschodnich. Malutki cypel, znajdujący się 150 kilometrów na wschód od Salonik to jedyna na świecie republika mnichów! Mieszkańcami półwyspu leżącego u stóp góry są bowiem wyłącznie prawosławni zakonnicy. Państwo greckie posiada zwierzchnią władzę nad tym terenem, lecz nie ingeruje w sprawy wewnętrzne. Na Athos można dostać się jedynie drogą morską, a sam pobyt ma charakter co najwyżej trzydniowej pielgrzymki religijnej. Uwaga! Pozwolenie na przebywanie w Athos otrzymują jedynie mężczyźni, a w ciągu doby na półwyspie może przebywać co najwyżej 10 osób wyznania innego niż prawosławne! Spośród 20 klasztorów znajdujących się na terenie tego quasi-państwa wyróżniają się z pewnością: Wielka Ławra (największy i najstarszy na wyspie), Simonopetra (wiszący nad wodami morza na ponad trzystumetrowej skale!), czy też Watopedi, z biblioteką liczącą 2000 rękopisów i 35 tysięcy ksiąg!
To nie wszystko! Na liście światowego dziedzictwa UNESCO znajduje się jeszcze osiem obiektów z Grecji, są to: zespół architektoniczny w Mistrze (wspaniały przykład architektury bizantyjskiej), stanowiska archeologiczne w Olimpii, Delos, Herajon na Samos, Werginie, a także stare miasto w Korfu, klasztory Dafni, Nea Moni i Osios Lukas na Chios oraz zabytkowe centrum Chory z klasztorem św. Jana Teologa i Grotą Apokalipsy. Dużo? Oczywiście! Jednak każde z tych miejsc jest warte odwiedzenia.
Tekst powstał we współpracy z Greek National Tourism Organization.
