Gdzie znajduje się Bergamo?
Bergamo znajduje się na północy Włoch – a dokładniej w Lombardii, około 50 kilometrów na północny wschód od Mediolanu, u podnóża pasma Alp Bergamskich. Niegdyś, dzięki położeniu na przedgórzu, miasto stanowiło strategiczny punkt na mapie regionu. Dziś jest znane głównie za sprawą lotniska Orio al Serio (często określanego jako Mediolan-Bergamo), które stanowi bazę dla tanich linii lotniczych. Na pierwszy rzut oka Bergamo może wydawać się jedynie satelitą wielkiego Mediolanu. To wrażenie jednak szybko zniknie, gdy tylko dotrzesz do historycznego centrum.
Wyjątkowość Bergamo polega na jego dwupoziomowym układzie urbanistycznym. Città Alta, czyli górne miasto, to średniowieczna perła otoczona potężnymi Weneckimi Murami, wpisanymi na listę UNESCO. Z kolei Città Bassa – dolne miasto – to tętniące życiem współczesne centrum. Oba poziomy łączy funicular – kolejka linowa, która sama w sobie stanowi jedną z turystycznych atrakcji Bergamo.
Co warto zobaczyć w Bergamo?
Bergamo nie jest oczywistym turystycznym wyborem we Włoszech – a jednak to prawdziwa skarbnica zabytków. Miasto oferuje niezwykłe połączenie średniowiecznej architektury, renesansowej sztuki i współczesnego miejskiego życia. Zwiedzanie warto zaplanować tak, by mieć przynajmniej dwa pełne dni – jeden na dokładne poznanie Città Alta, drugi na eksplorację Città Bassa i okolicznych atrakcji.
Città Alta Bergamo
Sercem górnego miasta jest Piazza Vecchia – czasami wskazywany jako jeden z najpiękniejszych placów w Europie. To miejsce, gdzie życie toczy się nieśpiesznie, przy akompaniamencie szumu fontanny Contarini i bicia dzwonów z Torre Civica, czyli Wieży Miejskiej. Plac otaczają wspaniałe budowle: Palazzo della Ragione ze słynnym zegarem astronomicznym oraz Palazzo Nuovo, dziś mieszczący bibliotekę miejską. Ten ostatni zachwyca nie tylko swoją białą, marmurową fasadą, ale również imponującym księgozbiorem – liczącym ponad 500 tysięcy woluminów! Zaledwie kilka kroków od Piazza Vecchia znajduje się prawdziwa perła Bergamo – Bazylika Santa Maria Maggiore. Ta świątynia zachwyci Cię bogactwem swojego wnętrza – gdy spojrzysz w górę, rozmach fresków zaprze Ci dech w piersiach!
Obowiązkowym punktem programu jest również spacer po Weneckich Murach. Ta szesnastowieczna fortyfikacja oferuje nie tylko świetną panoramę miasta, ale również lekcję historii wojskowości. Warto zwrócić uwagę na cztery główne bramy miejskie, z których każda ma swoją unikalną historię. Szczególnie malownicza jest Porta San Giacomo – biały marmur skutecznie wyróżnia ją na tle okolicznych budynków.
Città Bassa – współczesne oblicze Bergamo
Dolne miasto, choć młodsze od swojego górnego odpowiednika, również ma wiele do zaoferowania – to właśnie tam toczy się współczesne życie Bergamo. Ważnym punktem tej części miasta jest Via XX Settembre – elegancka ulica handlowa z XIX-wiecznymi kamienicami. Znajdziesz na niej zarówno ekskluzywne butiki, jak i tradycyjne delikatesy. Nieopodal wznosi się Teatro Donizetti – opera nazwana na cześć słynnego kompozytora urodzonego w Bergamo, do dziś stanowiąca ważny punkt na kulturalnej mapie miasta i Włoch.
Kolejnym skarbem dolnego miasta jest Accademia Carrara. To jedna z najważniejszych galerii sztuki w północnych Włoszech, prezentująca imponującą kolekcję dzieł od XV do XIX wieku. Szczególnie bogato reprezentowana jest szkoła wenecka i lombardzka. W pobliżu znajduje się GAMeC (Galleria d’Arte Moderna e Contemporanea), gdzie w interesująco zaaranżowanych przestrzeniach możesz podziwiać sztukę współczesną.
Piazza Vecchia i Piazza del Duomo Bergamo
Sercem starego miasta są dwa połączone place, które dawniej były politycznym oraz administracyjnym centrum Bergamo. Otaczają je niezwykłe zabudowania, m.in. pałac Palazzo della Ragione, wieża Torre Civica czy pałac Palazzo Nuovo z biblioteką Angelo Mai i ośmiokątną Fontanną Contarini.
Bazylika Santa Maria Maggiore Bergamo
Jedna z najpiękniejszych świątyń we Włoszech, budowana od XII do XIV wieku. Od zewnątrz wspaniale reprezentuje lombardzki styl romański, zaś jej wnętrze oszałamia barokowym przepychem. W bazylice wyeksponowane są m.in. tapiserie autorstwa artystów flamandzkich i florenckich, czyli tkaniny dekoracyjne naśladujące obrazy.
Accademia Carrara Bergamo
Słynna galeria sztuki istniejąca od XVIII wieku, kiedy hrabia Giacomo Carrara przekazał miastu swoje spektakularne zbiory wielkich dzieł. Aktualnie w muzeum znajduje się tysiąc osiemset obrazów powstałych w okresie XV-XIX wieku autorstwa takich wielkich słynnych artystów, jak m.in. Botticelli, Raphael, Canaletto czy El Greco.
Funicolare Bergamo
Kolejka, która 1887 r. była instalacją parową, zaś w 1892 r. została przekształcona na elektryczną. Kursuje na dwóch liniach: z Dolnego Miasta do Górnego Miasta oraz z Górnego Miasta na wzgórze Colle dei San Vigilio. To wyjątkowy środek komunikacji, który pomaga szybko dostać się do wybranego miejsca, przy okazji podziwiając widoki. Z funicolare możesz skorzystać kupując całodobowy lub jednorazowy bilet.
Bergamo poza utartym szlakiem
Chcesz odkryć mniej znane oblicze Bergamo? Odwiedź położony na obrzeżach miasta Monastero di Astino – ufundowany w XI wieku dawny klasztor walombrozjanów. Przez lata służył jako szpital psychiatryczny, a następnie siedziba farmy. Dziś, po gruntownej renowacji, cieszy oko turystów – nie tylko swoją architekturą, ale i wspaniałym, zielonym otoczeniem. Z klasztornych tarasów roztacza się widok na otaczające wzgórza pokryte winnicami i gajami oliwnymi – dający wyobrażenie o tym, jak okolice Bergamo wyglądały przed stuleciami.
Okolice Bergamo
Miasto stanowi doskonałą bazę wypadową do odkrywania regionu. Niecała godzina drogi samochodem dzieli je od malowniczego jeziora Iseo – mniej zatłoczonego niż słynne Como, ale równie urokliwego. Na jeziorze znajduje się Monte Isola – największa śródlądowa wyspa w Europie, na którą można dostać się małym promem.
Na południe od jeziora rozciąga się Franciacorta – region słynący z produkcji wyśmienitych win musujących. Liczne winnice oferują degustacje i zwiedzanie piwnic, w których dojrzewają lokalne odpowiedniki szampana. To doskonała propozycja na jednodniową wycieczkę połączoną z poznawaniem lokalnej kultury winiarskiej.
Kiedy najlepiej odwiedzić Bergamo? Jaka jest pogoda?
Jeśli planujesz wycieczkę do Lombardii, z pewnością zastanawia Cię pogoda. Bergamo zapewnia klimat typowy dla północnych Włoch – łagodny, ale z wyraźnie zaznaczonymi porami roku. Wiosna przynosi przyjemne temperatury i kwitnące ogrody, co czyni ją idealnym czasem na zwiedzanie. Lata bywają gorące, z temperaturami osiągającymi do 29 stopni Celsjusza, ale wysokie położenie Città Alta zapewnia przyjemny powiew wiatru. Jesień zachęca mniejszą liczbą turystów przy wciąż przyjaznych warunkach pogodowych, podczas gdy zima może przynieść opady śniegu, które nadają miastu baśniowy charakter.
Bergamo pogoda
- Styczeń-Marzec: początek roku jest dość chłodny jak na Włochy (ok. 0-10°C), z częstymi opadami śniegu. W tym czasie lepiej skupić się na wizytach w galeriach sztuki, odkrywaniu lokalnej kuchni oraz podziwianiu zimowych, górskich krajobrazów.
- Kwiecień-Czerwiec: wiosna jest przyjemnie ciepła (ok. 10-25°C), dlatego warunki są idealne na spacery po mieście, zwiedzanie zabytków orz popijanie kawy w ogródkach.
- Lipiec-Sierpień: lato jest ciepłe i słoneczne (temperatura często przekracza 30°C), dlatego na miejscu jest najwięcej turystów. W upalne dni idealnym wytchnieniem będzie wycieczka nad pobliskie jeziora Como i Iseo.
- Wrzesień-Październik: jesień nadal jest całkiem ciepła, ale stopniowo zaczyna być coraz chłodniej (ok. 15-25°C). Warunki sprzyjają m.in. wędrówkom po górach, degustacji win czy zwiedzaniu zabytków. Ponieważ jest po sezonie, miasto jest spokojniejsze.
- Listopad-Grudzień: koniec roku przynosi ochłodzenie (ok. 0-10°C) oraz częstsze opady deszczu, a później też śniegu. W mieście panuje świąteczna atmosfera, dlatego podczas pobytu warto wybrać się na jarmark.
Gdzie i co jeść w Bergamo?
Kuchnia Bergamo to fascynująca mieszanka lombardzkich i weneckich wpływów – autentyczna północna kuchnia włoska. Prawdziwą perłą lokalnej gastronomii są casoncelli – pierożki w kształcie cukierków, nadziewane (w zależności od wariantu) m.in. wołowiną, salami, amaretti, serem Grana Padano czy rodzynkami. Wśród lokalnych specjałów znajdziemy też polentę taragna, przygotowywaną z mąki gryczanej i kukurydzianej, podawaną z lokalnym serem branzi. Szczególną pozycję zajmuje polenta e osei, występująca w dwóch wariantach: jako tradycyjne danie z pieczonym mięsem małych ptaków oraz jako słodki deser z marcepanu, ozdobiony czekoladowymi ptaszkami.
Zastanawiasz się, gdzie zjeść w Bergamo? Città Alta oferuje najbogatszy wybór tradycyjnych restauracji. Na Via Bartolomeo Colleoni znajdziesz prawdziwe instytucje lokalnej gastronomii – takie jak Da Mimmo, restauracja działająca nieprzerwanie od 1956 roku, gdzie do dziś serwuje się dania przygotowywane według tradycyjnych receptur. Z kolei w Città Bassa, szczególnie wokół Via Pignolo, powstają nowe restauracje łączące lokalną tradycję ze współczesnymi trendami kulinarnymi. W każdym przypadku warto pamiętać, że prawdziwy włoski obiad to nie fast food – na spokojne delektowanie się posiłkiem warto zarezerwować co najmniej dwie godziny.
Podczas pobytu sprawdź takie potrawy, jak:
- Casoncelli alla bergamasca: rodzaj pierożków z ciasta, nadziewanych mięsem, podawanych z tartym parmezanem, masłem, boczkiem i ziołami.
- Strangolapreti: odmiana kluseczek gnocchi z nadzieniem ze szpinaku lub pokrzywy, podawane z masłem oraz tartym parmezanem.
- Polenta taragna: masa z mąki kukurydzianej i gryczanej, z masłem i serem casera, serwowana jako samodzielne danie albo dodatek np. do dań mięsnych.
- Polenta e Osei: słodka odmiana polenty, z dodatkiem miodu orzechów lub suszonych owoców. Często ma formę okrągłego ciasta, wypełnionego kremem z masła, cukru, migdałów i czekolady.
Gdzie zatrzymać się w Bergamo?
Hotele w Bergamo potrafią się znacząco od siebie różnić w zależności od ich położenia. Città Alta kusi klimatycznymi obiektami, czasami urządzonymi w zabytkowych pałacach – nocleg w górnym mieście pozwala też doświadczyć jego magii wieczorem, gdy większość turystów opuszcza wąskie uliczki. Do najwyższej klasy obiektów należy Relais San Lorenzo, oferujący nie tylko luksusowe pokoje, ale również spektakularne widoki – rzecz jasna za odpowiednio wysoką cenę.
Città Bassa zapewni Ci znacznie większy wybór miejsc noclegowych w zróżnicowanych przedziałach cenowych. Znajdziesz tu zarówno eleganckie, czterogwiazdkowe hotele, jak i przytulne pensjonaty oraz kameralne B&B w bocznych uliczkach. Dodatkową zaletą noclegów w dolnym mieście są liczne restauracje i bary czynne do późnych godzin wieczornych.
W mieście dostępny jest szeroki wybór noclegów w różnych przedziałach cenowych. Jeśli masz ochotę na wypoczynek w luksusowych warunkach, idealną opcją będzie np. ekskluzywny Hotel Excelsior San Marco Hotel Excelsior San Marco, położony przy centralnym placu Piazza della Repubblica.
Świetnym zakwaterowaniem będzie również np. trzygwiazdkowy Hotel Città Dei Mille z klimatycznym, efektownym wystrojem, oddalony tylko ok. 10 min drogi od dworca kolejowego.
Przy ograniczonym budżecie idealnym rozwiązaniem jest natomiast np. Central Hostel BG ze schludnymi pokojami i niskimi cenami za noc, położony w samym centrum Bergamo, kilka kroków od ulicy handlowej Via XX Settembre.
Bergamo – praktyczne informacje dla turystów
Orio al Serio (czyli lotnisko Mediolan-Bergamo) dzieli od centrum Bergamo zaledwie 20 minut w autobusie. Transport w samym mieście również jest dobrze zorganizowany – co nie zmienia faktu, że najlepiej poznaje się je pieszo. Pewne „sportowe” wyzwanie może stanowić spacer do górnego miasta, ale kolejka linowa łącząca oba poziomy Bergamo kursuje regularnie, a wjazd trwa zaledwie 3 minuty.
Co jeszcze warto wiedzieć? Città Alta najpiękniej prezentuje się wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, gdy promienie słońca nadają kamiennym murom złotawy odcień. To również czas, kiedy w mieście jest mniej turystów. Weź pod uwagę, że wiele restauracji zamyka się między lunchem a kolacją (zazwyczaj od 15:00 do 19:00), warto więc planować posiłki z wyprzedzeniem.
Pamiętaj, że Bergamo to miasto, które najlepiej poznaje się bez pośpiechu. To zdecydowanie nie jest miasto służące zaliczaniu kolejnych punktów z listy, tylko raczej zachęcające do delektowania się atmosferą, smakami i widokami. Tu każda uliczka kryje jakąś historię, każdy plac ma swoją opowieść – wystarczy tylko znaleźć czas, by ich posłuchać!
