Chania to najbardziej malownicze miasteczko na Krecie. Jedyne takie miejsce w Grecji, gdzie można zobaczyć wenecki port, żydowską synagogę i pozostałości tureckiej architektury, poczuć romantyczną atmosferę Florencji, a także zachwycać się krystalicznie czystą wodą leżąc na jednej z okolicznych piaszczystych plaż.
Gdzie leży Chania?
Chania to drugie co do wielkości miasto Krety, położone na jej zachodnim wybrzeżu, około 140 km od Heraklionu. To dobra baza wypadowa do zwiedzania zachodniej części wyspy – blisko stąd do najpiękniejszych plaż, jak Balos, Elafonissi czy Falasarna. Miasto ma ponad 3000 lat historii – od czasów minojskich, przez panowanie Wenecjan i Turków, aż po współczesność. W architekturze i kuchni wciąż widać te wpływy: wenecki port, tureckie łaźnie, greckie tawerny i egipska latarnia morska to tylko kilka przykładów.
Chania: port wenecki i pięć dzielnic
Chania podzielona jest na 5 dzielnic i port wenecki (o którym więcej przeczytasz w kolejnej części artykułu). Najciekawszą dzielnicą jest Splantzia – zbudowana w dużej mierze na pozostałościach tureckiej dzielnicy. Znajduje sie tu kościół prawosławny z pięknym ikonami datowany na XIII wiek, który jako jedyny funkcjonował zarówno podczas weneckiej, jak i tureckiej okupacji.
W kolejnej dzielnicy – Kasteli – naturalnej fortecy pośrodku starego miasta, otoczonej murami i mieszczącej się na wzgórzu, można zgubić się w wąskich uliczkach i dotrzeć do małego placu głównego, poświęconego św. Katarzynie.
Mit o Minotaurze zamkniętym w labiryncie
Przy placu świętej Katarzyny znajdują się pozostałości miasta z czasów minojskich (nawet 3600 p.n.e.!) – tak, to właśnie z tych czasów pochodzi mit o Minotaurze zamkniętym w labiryncie przez króla Minosa oraz dzielnym Tezeuszu, któremu udało się zabić potwora magicznym mieczem i wyjść z labiryntu dzięki złotej nici od ukochanej Ariadny.
Trzecią częścią miasta jest dzielnica Topanas – wybudowana niegdyś dla arystokratycznej części społeczeństwa, oddzielająca zamek na Kasteli i uboższe dzielnice zamieszkiwane przez niższe warstwy społeczne. Ta część starego miasta z licznymi małymi uliczkami i alejkami, niską zabudową i zielonymi wewnętrznymi dziedzińcami uznawana jest za najpiękniejszą dzielnicę. W dzielnicy zobaczysz piękny wenecki kościół wraz z dawnym klasztorem San Salvador przy ulicy Theotokopoulou. Warto także dotrzeć na skrzyżowanie ulic Zampeliou i Douka, gdzie leży jedna z trzech łaźni tureckich, które są tutaj bardzo dobrze zachowane.
Z Topanas sąsiaduje kolejna dzielnica, stara dzielnica żydowska, leży pomiędzy ulicami Chalidon, Zambeliou, Skoufon i Portou (wszystkie te ulice warto dodać do swojej listy spacerów!). Największą atrakcją tej części Chanii jest funkcjonująca do dzisiaj synagoga Etz Hayyim znajdująca się przy głównej arterii dzielnicy, ulicy Kondilaki.
Ostatnią częścią miasta, najbardziej wysuniętą na wschód jest Sintrivani. Wartym zobaczenia miejscem jest plac główny otoczony małymi kafejkami, sklepikami i restauracjami. Na środku znajduje się fontanna zdobiona głowami lwów, która jest repliką oryginału z czasów weneckiego panowania. Plac znajduje się zaraz przy porcie i jest także skrzyżowaniem jednych z najpiękniejszych uliczek, których nie możecie pominąć planując swoje spacery.
Atrakcje Chanii – co warto zobaczyć?
Spacer po starym mieście to jak podróż w czasie – kolorowe fasady budynkówi i ukryte dziedzińce tworzą niepowtarzalny nastrój. Koniecznie trzeba zajrzeć do weneckiego portu, który wieczorami zamienia się w tętniące życiem centrum miasta. Na promenadzie można spotkać lokalnych artystów ulicznych, muzyków, a także mieszkańców, którzy odpoczywają przy kawie i delektują się widokiem zachodzącego słońca.
Stare Miasto
Historyczne centrum Chanii to jedna z najlepiej zachowanych starówek na Krecie. Zamiast plątaniny uliczek mamy tu układ urbanistyczny, który powstał w czasach weneckich i tureckich. Można tu dosłownie zobaczyć, jak zmieniała się Kreta przez wieki – na jednej ulicy znajdziesz obok siebie bizantyjski kościół, pozostałości tureckich łaźni i weneckie balkony. Warto zwrócić uwagę na detale architektoniczne – np. rzeźbione portale czy dawne szyldy rzemieślników. Najlepiej zwiedzać rano lub pod wieczór, po godzinie 18.00, kiedy robi się chłodniej.
Wenecki Port
Port zbudowany przez Wenecjan w XIV wieku to dziś najbardziej rozpoznawalne miejsce w Chanii. Pełnił kiedyś funkcję obronną – cumowały tu wojenne galery, a latarnia wskazywała drogę statkom wpływającym do zatoki. Dziś to miejsce idealne na wieczorny spacer. Z jednej strony restauracje, z drugiej – widok na wodę i łodzie rybackie. Wieczorem na nabrzeżu pojawiają się uliczni muzycy, lokalni artyści i rodziny z dziećmi – port żyje długo po zachodzie słońca.
💡 Warto wiedzieć: Portowa latarnia morska to jeden z najstarszych zachowanych obiektów tego typu na świecie. Choć nie można wejść do środka, warto podejść do niej kamiennym falochronem – najlepsze zdjęcia robi się właśnie stamtąd.
Latarnia Morska
Zbudowana przez Wenecjan, przebudowana przez Turków – latarnia morska w Chanii przetrwała burzliwą historię wyspy. Choć jest zamknięta dla zwiedzających, spacer wzdłuż falochronu to jeden z obowiązkowych punktów wizyty. Z jednej strony otwarte morze, z drugiej – panorama portu i starego miasta. Warto zabrać tu coś do picia i usiąść na chwilę w cieniu murów – to świetne miejsce, by odpocząć od zgiełku.
Agora – Hala Targowa
Zbudowana na początku XX wieku hala wciąż spełnia swoją pierwotną funkcję – to tu mieszkańcy robią zakupy i zaopatrują się w świeże produkty. Znajdziesz tu oliwki, sery graviera i kefalotyri, lokalne wino, miód z tymiankiem, przyprawy i gotowe zestawy prezentowe do zabrania do domu. W środku działa też kilka barów i piekarni z domowym jedzeniem.
💡 Warto wiedzieć: Hala czynna jest zazwyczaj do godziny 14:00 – przyjdź rano, kiedy wybór jest największy. Ceny są lepsze niż w sklepach z pamiątkami przy porcie.
Meczet Janczarów
To najstarszy meczet w Chanii, zbudowany przez Turków w XVII wieku po zdobyciu miasta. Choć dziś nie pełni funkcji religijnej (organizowane są tu wystawy), jest jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w porcie. Jego kopuła i niska, masywna sylwetka kontrastują z eleganckimi kamienicami weneckimi – to miejsce, gdzie dosłownie widać, jak mieszały się kultury.
💡 Coś dla fanów historii: Meczet Janczarów był jednym z pierwszych budynków wzniesionych przez Osmanów po zdobyciu Chanii w 1645 roku.
Muzeum Archeologiczne
Zlokalizowane w dawnym kościele katolickim (wcześniej także meczecie i magazynie), muzeum gromadzi zbiory z całej zachodniej Krety. Znajdziesz tu ceramikę minojską, biżuterię, figurki i mozaiki – wiele z eksponatów pochodzi z wykopalisk w Apterze i Kissamos. Ekspozycja nie jest duża, ale dobrze opisana (w języku angielskim i greckim), a budynek sam w sobie robi wrażenie. Muzeum jest klimatyzowane, a atmosfera wewnątrz spokojna. Wystawa będzie interesująca nawet dla nastolatków.
Wzgórze z panoramą miasta
Jeśli chcesz zobaczyć Chanię z góry, warto wspiąć się na wzgórze Profitis Ilias (lub podjechać autem). To miejsce związane z Eleftheriosem Venizelosem, jednym z najważniejszych polityków Grecji – znajduje się tu jego grobowiec i pomnik. Widok obejmuje całe miasto, port i góry w tle. Warto połączyć wizytę z kawą w pobliskiej kawiarni Koukouvaya – słyną z deserów i najlepszej panoramy Chanii.
Chania z dziećmi
Chania, tak jak cała Grecja, to dobre miejsce na rodzinne wakacje, także z małymi dziećmi. Centrum miasta jest stosunkowo kompaktowe, a większość atrakcji dostępna pieszo, ale trzeba pamiętać o dwóch sprawach: nawierzchnie są nierówne (dużo bruków, krawężników i schodków) i w upalne dni bywa naprawdę gorąco. Dla maluchów najlepsze są spacery rano lub wieczorem, a w ciągu dnia warto zrobić przerwę na lody i schować się w cieniu – np. w parku miejski Dimotikos Kipos, gdzie jest plac zabaw i niewielka kawiarnia.
Rodzice z wózkami powinni zabrać lekką, składaną spacerówkę – klasyczne wózki terenowe będą niepraktyczne w ciasnych uliczkach. Starsze dzieci chętnie odkrywają „tajemnicze” miejsca, jak port z latarnią morską, meczet Janczarów czy sklep z rzemieślniczymi wyrobami. Warto też zajrzeć do małych muzeów – takich jak Muzeum Morskie przy porcie, które jest kameralne i nie przytłacza. Dobrym pomysłem jest także rejs łódką ze szklanym dnem – odpływają codziennie z portu i trwają ok. 1 godziny.
💡 Warto wiedzieć: W restauracjach dzieci są mile widziane, ale foteliki nie są standardem – jeśli masz malucha, warto zabrać własną składaną nakładkę na krzesło. Pieluchy i jedzenie dziecięce bez problemu kupisz w każdej większej aptece lub supermarkecie.
Rejs łodzią ze szklanym dnem
To jedna z najprostszych i najprzyjemniejszych atrakcji w porcie. Rejsy łodziami ze szklanym dnem (glass bottom boat) startują codziennie z weneckiego portu w Chanii i trwają zwykle od 1 do 2 godzin, w zależności od trasy.
Na pokładzie są przezroczyste panele, przez które można obserwować dno morskie – ryby, rośliny, czasem nawet fragmenty zatopionych ruin czy statków. Dla dzieci to duża frajda, szczególnie jeśli wcześniej nie miały okazji zajrzeć pod wodę. Kapitanowie często wrzucają chleb do morza, żeby przyciągnąć ławice ryb – robi to wrażenie i świetnie wychodzi na zdjęciach.
Najpiękniejsze plaże w okolicach Chanii
Chania to nie tylko zabytki, ale i bajeczne plaże. Najbliżej centrum znajduje się plaża Nea Chora, oddalona o około 15 minut spacerem od starego miasta. Jest to dobrze zagospodarowana plaża z leżakami, tawernami i udogodnieniami, idealna na szybki relaks nad morzem. Dla tych, którzy wolą spokojniejsze miejsca, świetnym wyborem będą plaże Agii Apostoli lub Kalamaki, gdzie można znaleźć więcej prywatności. Agii Apostoli to mała zatoka z turkusową wodą, której romantyczny charakter przyciąga pary szukające spokoju.
Jeśli masz ochotę na prawdziwy rajski krajobraz, warto wybrać się na słynną plażę Balos, do której można dostać się łodzią lub po wymagającej, ale malowniczej trasie pieszo. Z tej plaży, na której woda ma niezapomniany odcień błękitu, roztacza się zapierający dech w piersiach widok na wyspę Tigani. Elafonisi, ze swoim charakterystycznym różowym piaskiem, to kolejny klejnot wśród kreteńskich plaż. Co ważne, nie kursują tam promy bezpośrednio z Chanii, ale można dostać się tam samochodem lub skorzystać z organizowanych wycieczek. Elafonisi to miejsce, które przyciąga turystów swoją niezwykłą urodą i jest idealnym punktem do odpoczynku w otoczeniu natury.
Wąwozy w okolicy Chanii – nie tylko Samaria
Region Chanii to raj dla miłośników pieszych wędrówek – w promieniu kilkudziesięciu kilometrów znajduje się kilkanaście wąwozów, z których większość dostępna jest bez specjalnego przygotowania. Najbardziej znany to oczywiście Wąwóz Samaria, jeden z najdłuższych w Europie (16 km). Trasa jest malownicza, ale wymagająca – najlepiej zarezerwować cały dzień i pamiętać, że dzieci poniżej 8–9 lat mogą mieć trudność z jej przejściem. Najłatwiej zacząć od wejścia w Xyloskalo i zejść do Agia Roumeli, skąd wraca się statkiem.
Dla rodzin z dziećmi lub osób, które nie chcą całodniowej wyprawy, lepszym wyborem będzie Wąwóz Imbros – krótki (ok. 8 km), łagodny, z cieniem i dobrym oznakowaniem. Przejście zajmuje 2–3 godziny i nie wymaga transportu powrotnego łodzią. Inną opcją jest Wąwóz Agia Irini, mniej zatłoczony niż Samaria, ale równie piękny. Trasy najlepiej pokonywać rano – wąwozy są wąskie, a w południe robi się duszno.
💡 Warto się przygotować: Koniecznie zabierz wodę, nakrycie głowy i buty z twardą podeszwą – klapki odpadają. Transport powrotny często organizują lokalne busy – warto dopytać przed wejściem na trasę.
Kiedy jechać do Chanii i jaka jest wtedy pogoda?
Najlepszy czas na wizytę to późna wiosna i wczesna jesień, kiedy temperatury są przyjemne, a tłumy nieco mniejsze. Latem (czerwiec–sierpień) temperatury mogą sięgać nawet 35°C, a morze jest idealnie ciepłe do kąpieli. Wiosną (marzec–maj) jest nieco chłodniej, ale za to przyroda rozkwita. W tym okresie wyspa staje się rajem dla miłośników kwiatów i zieleni, a turyści mogą cieszyć się spacerami po wzgórzach w otoczeniu pachnących ziół. Jesienią (wrzesień–listopad) wciąż można cieszyć się słońcem i ciepłym morzem, ale bez tłoku. Zima (grudzień–luty) jest najspokojniejszym okresem – temperatury spadają do około 15°C, a deszcze są częstsze, jednak miasto zachowuje swój urok. Zima to czas, kiedy Chania ma bardziej kameralny charakter, a liczne tawerny oferują ciepłe napoje i lokalne przysmaki.
Chania czy Heraklion – które miasto wybrać?
Heraklion to największe i najlepiej skomunikowane miasto na Krecie – idealne, jeśli planujesz intensywne zwiedzanie, chcesz odwiedzić pałac w Knossos i łatwo przemieszczać się po wyspie autobusem lub wynajętym samochodem. Dobrze odnajdą się tu osoby szukające miejskiej infrastruktury, dużego wyboru hoteli i życia nocnego. To także wygodna opcja na krótki pobyt – lotnisko jest blisko centrum.
Z kolei Chania to świetny wybór dla osób, które wolą spokojniejsze tempo, lokalne knajpki i bardziej autentyczną atmosferę. Miasto ma kompaktowe centrum, które można spokojnie zwiedzać pieszo, co sprawia, że to dobra opcja także dla rodzin z dziećmi. W okolicy znajdują się najpiękniejsze plaże Krety – Balos, Elafonissi i Falasarna – świetne na jednodniowe wycieczki. Chania przyciąga też fotografów i miłośników historii – jej zabytkowe portowe dzielnice i architektura to doskonałe tło do spacerów i zdjęć.
Kladisos: plaża dla szukających spokoju
Kladisos znajduje się około 20 minut spaceru od centrum, w kierunku Agio Apostoloi (bez problemu znajdziesz ją na mapach). Jest to spokojne miejsce, ochronione od wiatru i fal, z czystą wodą w wielu odcieniach turkusu. Okoliczne skałki i kamieniste dno zawsze przyciąga rybki, a to sprawia, że jest to idealne miejsce do snorkelingu.
Jak dostać się do Chanii? Loty i lotnisko
Międzynarodowe lotnisko w Chanii (Daskalogiannis) znajduje się około 14 km od centrum miasta. Obsługuje loty z wielu europejskich miast, w tym bezpośrednie połączenia z Polski w sezonie letnim. Lotnisko jest stosunkowo małe, ale dobrze zorganizowane. Na lotnisku dostępne są autobusy (bilet kosztuje około 2,50 EUR), taksówki (cena przejazdu do centrum to ok. 25–30 EUR) oraz wypożyczalnie samochodów – ceny wynajmu auta zaczynają się od około 30 EUR za dzień. Lokalna wypożyczalnia VS Car Rental cieszy się pozytywnymi opiniami klientów – chwalona jest za bezpośredni kontakt z właścicielem oraz minimum formalności przy wypożyczaniu samochodu.
Noclegi w Chanii – gdzie się zatrzymać?
Chania oferuje szeroki wybór noclegów – od luksusowych hoteli po rodzinne pensjonaty. Stare Miasto to idealne miejsce dla tych, którzy chcą poczuć jego magię – butikowe hotele w zabytkowych kamienicach, takie jak Casa Delfino czy Serenissima Boutique Hotel, zapewniają niezapomniane wrażenia. Jeśli marzysz o porannej kąpieli w morzu, lepiej wybrać nocleg w okolicach plaż Nea Chora lub Agii Apostoli, gdzie jest spokojniej i bliżej natury – warto rozważyć, chociażby Domes Zeen Chania. Dla rodzin świetną opcją będą apartamenty z aneksami kuchennymi, takie jak Kedrissos Hotel, a dla miłośników luksusu – hotele z basenami i widokiem na morze, np. Avra Imperial lub Monastery Estate Venetian Harbor. W Chanii znajdziesz miejsce, które idealnie odpowiada Twoim oczekiwaniom, niezależnie od tego, czy szukasz kameralnego noclegu, czy luksusowego pobytu.
Gdzie i co zjeść w Chanii?
Kreteńska kuchnia to prawdziwa uczta dla podniebienia. W Chanii (najlepiej w jednej z portowych knajpek) trzeba spróbować:
- dakos – chrupiącego chleba z pomidorami i fetą,
- świeżych owoców morza (kalmarów, małż i mątw),
- mussaki, czyli tradycyjnego dania z mięsa mielonego, bakłażana i ziemniaków zapiekanego w sosie beszamelowym,
- klasycznych souvlaki,
- wołowego stifado (rodzaj gulaszu),
- owczego kleftiko (pieczone kawałki mięsa),
- tradycyjnej jagnięciny z ziołami,
- serów takich jak graviera,
- smażonych placków z cukinii.
Tawerny często prowadzone są przez greckie rodziny, które od pokoleń kultywują tradycję gotowania i chętnie dzielą się opowieściami o lokalnych recepturach. W niektórych miejscach, zwłaszcza w sezonie letnim, można trafić na wieczory z muzyką na żywo i pokazami tańca zorby.
Po obiedzie Grecy często wybierają się na kawę w jednej z licznych kawiarenek lub spacer promenadą przy porcie, gdzie można podziwiać ulicznych artystów, latarnię morską oraz liczne bary i restauracje tętniące życiem aż do późnej nocy.
