Gdzie leży Wielka Brytania?
Wielka Brytania, a właściwie Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (w skrócie: Zjednoczone Królestwo) to państwo wyspiarskie w Europie Zachodniej. W jego skład wchodzą: Anglia, Walia i Szkocja (położone na wyspie Wielka Brytania) oraz Irlandia Północna leżąca w północnej części wyspy Irlandia. Kraj graniczy jedynie z Irlandią, ponieważ od zachodu i północy oblewa je Ocean Atlantycki, od wschodu Morze Północne, od zachodu Morze Irlandzkie, a od południa otacza je kanał la Manche.
Wielka Brytania posiada kilkanaście terytoriów zależnych, które formalnie nie stanowią części państwa, ale są mu konstytucyjnie podległe. Są to dependencje Korony brytyjskiej (Guernsey, Jersey i Wyspa Man) oraz brytyjskie terytoria zamorskie (m.in. Bermudy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Kajmany, Falklandy, Gibraltar).
Najstarsza monarchia na świecie
Wielka Brytania ma jedną z najstarszych monarchii na świecie, sięgającą ponad tysiąca lat wstecz. Królowa Elżbieta II była najdłużej panującą monarchinią w historii kraju, rządząc przez 70 lat, do swojej śmierci w 2022 roku. Monarchia brytyjska przetrwała niezliczone zmiany polityczne i społeczne, będąc symbolem ciągłości i tradycji.
Jakie kraje wchodzą w skład Wielkiej Brytanii?
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej obejmuje następujące kraje:
- Anglia – największy kraj, ze stolicą w Londynie, która jest stolicą całego Zjednoczonego Królestwa;
- Szkocja – kraj o odrębnej kulturze, edukacji i prawie (własny parlament), ze stolicą w Edynburgu;
- Walia – kraj z własną kulturą i językiem (używane są zarówno angielski, jak i walijski), a także ograniczoną autonomią (własny parlament), ze stolicą w Cardiff.
- Irlandia Północna – kraj o burzliwej historii, powstały w wyniku rozłamu Irlandii w związku z konfliktami o podłożu religijno-politycznym; posiada własny parlament; stolica mieści się w Belfaście.
Wielka Brytania a Anglia
Niektórzy błędnie używają terminu „Anglia” w odniesieniu do całej Wielkiej Brytanii. Pomyłka wynika najprawdopodobniej z tego, że jest to największy kraj Zjednoczonego Królestwa, a do tego znajduje się w nim (w Londynie) jego stolica.
Atrakcje i co warto zobaczyć w Wielkiej Brytanii?
Wielka Brytania zachwyca przede wszystkim wspaniałymi zabytkami i zamkami, muzeami z bogatymi zbiorami oraz bujną przyrodą. Ponieważ stanowi połączenie czterech krajów i wielu kultur, jest fascynującym miejscem dla turystów. Gdzie szczególnie warto się udać podczas zwiedzania Wysp Brytyjskich?
Wieża Londyńska (Tower of London)
Jedna z najsłynniejszych atrakcji Wielkiej Brytanii. Historyczna twierdza i siedziba angielskich monarchów, z czasem przekształcona w więzienie. Podczas zwiedzania można podziwiać skarby oraz insygnia królewskie.
Największa biblioteka na świecie
Brytyjska Biblioteka (British Library) w Londynie to największa biblioteka na świecie pod względem liczby katalogowanych przedmiotów – posiada ponad 170 milionów książek, manuskryptów, gazet, nagrań dźwiękowych, map i innych zbiorów! Biblioteka jest domem dla jednych z najcenniejszych skarbów literatury i historii, takich jak Magna Carta, Codex Sinaiticus (najstarszy znany rękopis Nowego Testamentu) czy notatki Leonarda da Vinci.
Big Ben
Symbol Anglii i Wielkiej Brytanii. Potoczna nazwa słynnej wieży zegarowej przy północnym krańcu Pałacu Westminsterskiego w Londynie, o imponującej neogotyckiej architekturze i precyzyjnie działającym zegarze. Wnętrze jest otwarte dla zwiedzających.
Big Ben to nie wieża, a dzwon!
Big Ben to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Londynie, ale wiele osób nie wie, że „Big Ben” nie jest nazwą samej wieży, lecz największego dzwonu znajdującego się wewnątrz wieży zegarowej Pałacu Westminsterskiego. Oficjalna nazwa wieży to „Wieża Elżbiety” (Elizabeth Tower), zmieniona z „Wieży Zegarowej” w 2012 roku na cześć diamentowego jubileuszu Królowej Elżbiety II.
Stonehenge
Prehistoryczny kompleks kamienny w Wiltshire o tajemniczym pochodzeniu. Jest jednym z najsłynniejszych miejsc megalitycznych na świecie. Monumentalne bloki ustawione w kręgu robią niesamowite wrażenie – wiąże się z nimi wiele legend i teorii spiskowych.
Edynburski Zamek (Edinburgh Castle)
Spektakularna forteca, będąca dawną rezydencją królewską. Wewnątrz znajdują się efektowne wystawy, z m.in. klejnotami koronnymi Szkocji. Z murów można podziwiać zachwycające widoki.
Buckingham Palace
Główna rezydencja rodziny królewskiej w Londynie, symbol brytyjskiej monarchii. Mieści ok. sześciuset komnat, w tym dziewiętnaście reprezentacyjnych. Przed budynkiem znajduje się pomnik królowej Wiktorii, a także odbywają się słynne codzienne zmiany warty z charakterystycznymi Królewskimi Gwardzistami.
Zamek Windsor
Zamek Windsor, położony w hrabstwie Berkshire, jest największym i najdłużej zamieszkiwanym zamkiem na świecie! Królowie i królowe mieszkają w nim od blisko 1000 lat. Zamek pełni nie tylko funkcję rezydencji królewskiej, ale także ważnego miejsca spotkań politycznych i ceremonii, a także popularnej atrakcji turystycznej.
Londyńskie Muzeum Brytyjskie (British Museum)
Jedno z najważniejszych muzeów na świecie, z ogromną kolekcją artefaktów z całego świata. Wśród eksponatów można zobaczyć m.in. słynny Kamień z Rosetty, marmury z ateńskiego Partenonu czy prehistoryczny Człowiek z Lindow.
Park Narodowy Lake District
Park Narodowy uznawany za najpiękniejszy w Anglii, z niesamowitymi jeziorami, górami (w tym najwyższym szczyt Anglii Scafell Pike) i baśniowymi krajobrazami. Idealne miejsce na piesze wycieczki, pikniki i inne aktywności na świeżym powietrzu.
Grobla Olbrzymia (Giant’s Causeway)
Słynna atrakcja naturalna na północnym wybrzeżu Irlandii Północnej, wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Bazaltowe, niemalże geometryczne kolumny uformowane przez wulkaniczną działalność tworzą niezwykły krajobraz.
Najważniejsze miasta do odwiedzenia
- Londyn: stolica Anglii i Wielkiej Brytanii, będąca globalnym centrum finansowym, kulturalnym i historycznym; w mieście znajduje się wiele słynnych zabytków i atrakcji, m.in. Big Ben, Pałac Buckingham i British Museum.
- Edynburg: stolica Szkocji, z pięknymi zamkami i średniowieczną architekturą, znana z festiwali kulturalnych.
- Cardiff: dynamicznie rozwijająca się stolica Walii, słynące z m.in. zamku Cardiff, Millennium Stadium oraz licznych muzeów i galerii.
- Belfast: stolica Irlandii Północnej, ze stanowiskami archeologicznymi, jaskiniami, rozległymi obszarami zieleni, a także muzeum Titanic Belfast (właśnie w tym mieście wybudowano ten słynny statek).
Najdłuższa nazwa miejscowości w Europie!
W Wielkiej Brytanii znajduje się miejscowość o najdłuższej nazwie w Europie: Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch. To walijska wioska na wyspie Anglesey, a nazwa oznacza „Kościół Świętej Marii w dolinie białej leszczyny niedaleko gwałtownie wirującego wiru przy kościele Świętego Tysilio o czerwonej grocie”. Nazwa ta liczy 58 liter i jest często skracana do „Llanfair PG” przez mieszkańców i turystów.
Kiedy najlepiej odwiedzić Wielką Brytanię? Pogoda w Wielkiej Brytanii
W Wielkiej Brytanii panuje klimat umiarkowany morski z wpływem ciepłego Prądu Zatokowego. Lata są łagodne, a zimy dość chłodne, ale amplitudy temperatur między latem a zimą nie są zbyt duże. W jakim czasie zaplanować pobyt na Wyspach?
Pogoda Wielka Brytania
- Styczeń – marzec: zima jest chłodna i wilgotna, ale temperatury rzadko spadają poniżej zera. W tym czasie można zwiedzać muzea i zabytki w miastach.
- Kwiecień – czerwiec: wiosna jest cieplejsza i bardziej słoneczna, przez co warunki są idealne do zwiedzania ogrodów, parków i aktywności na świeżym powietrzu.
- Lipiec – sierpień: lato jest nieco chłodniejsze w porównaniu z innymi europejskimi krajami (ok.15-25°C), ale nadal przyjemne. Doskonały okres na m.in. eksplorację miast, zwiedzanie zabytków, wypoczynek na plażach, zachwycanie się krajobrazami.
- Wrzesień – październik: jesienią temperatury spadają (ok. 10-20°C), a opady są częstsze, ale kolorowe krajobrazy zachęcają do spacerów, pieszych wędrówek po górach i odkrywania lokalnej kuchni.
- Listopad – grudzień: zima przynosi chłód (ok. 0-5°C) i częste opady, a w całym kraju pojawiają się urokliwe jarmarki bożonarodzeniowe.
Gdzie i co zjeść w Wielkiej Brytanii?
Wielka Brytania oferuje szeroki wachlarz smaków, które odzwierciedlają jej różnorodność regionalną i wielokulturowe wpływy, m.in. hinduskie. Bazą potraw są głównie jagnięcina, ryby i owoce morza oraz warzywa gruntowe. Brytyjczycy raczą się lokalnymi alkoholami, przede wszystkim piwem i whisky. Jakie dania zamawiać w restauracjach, by poznać lokalną kuchnię?
- English breakfast: obfite śniadanie serwowane na ciepło, składające się z jajek, boczku, kiełbasek, fasolki, pieczarek, pomidorów, tostów oraz kaszanki (black pudding).
- Fish and chips: smażona ryba w cieście podawana z frytkami i sosem.
- Haggis: tradycyjne danie z owczych podrobów (wątróbka, serce i płuca), podawane z ziemniakami i rukwią wodną.
- Cawl: tradycyjna potrawka (gulasz/zupa) z mięsa (zwykle baraniny) i warzyw.
- Sticky Toffi Pudding: deser z wilgotnego biszkoptu z drobno posiekanymi daktylami, sosem toffi i kremem lub lodami waniliowymi.
Ciekawą restauracją w Londynie jest np. Dishoom, w której serwowane są kolonialne dania kuchni indyjsko-brytyjskiej.
Elegancko podane potrawy m.in. ze świeżych owoców morza i wyborne haggis można zamówić np. w The Witchery by the Castle w Edynburgu.
Tradycyjne dania z sezonowych składników w nowoczesnym wydaniu podawane są też np. w The Muddlers Club w Belfaście.
Jedzenie curry jako „dania narodowego”
Choć curry pochodzi z Indii, w Wielkiej Brytanii uważane jest za jedno z „narodowych dań”. Brytyjczycy spożywają około 2,5 miliarda porcji curry rocznie. Danie takie jak „chicken tikka masala” powstało w Wielkiej Brytanii, będąc adaptacją tradycyjnych potraw indyjskich dostosowaną do brytyjskich smaków. W 2001 roku ówczesny minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, Robin Cook, określił „chicken tikka masala” jako „prawdziwe brytyjskie danie narodowe”.
Noclegi w Wielkiej Brytanii
Noclegi w Wielkiej Brytanii są bardzo zróżnicowane pod względem formy, standardów i cen. Na wyspach można znaleźć zarówno pięciogwiazdkowe hotele w zabytkowych obiektach, jak i klimatyczne pensjonaty czy domki na wsi lub nad morzem. W dużych miastach działają również tanie hostele. Oferta zakwaterowań jest dostosowana do różnych potrzeb i oczekiwań turystów.
